Hz. Mehdi (a.f)

Soru

Şia’nın Mehdi-yi Muntazar hakkında görüşü nedir?

Kısa Cevap

Bu soru çok genel olduğu için, konuyu birkaç yönden ele alıp İmam Mehdi’nin (a.f) hayatını, Kur’ân ve rivayetlerdeki bilgileri ve son olarak 12. İmam’ın zuhurunun alametlerini kısaca inceleyeceğiz.

On ikinci İmam’ın ismi, Hz. Muhammed’in ismiyle (m-h-m-d) aynıdır ve Mehdi, Mev’ud, Muntazar (Beklenen), Sahibu’z-Zaman, Bakiyyetullah vs. gibi birçok lakabı vardır. Hicri 255 yılında Samerra’da dünyaya gelmiştir. Babası İmam Hasan Askerî ve annesi Nercis Hanım’dır.

İmam Mehdi’nin hayatını dört dönemde incelemek daha doğru olacaktır;

1. Gaybet-i Suğra’dan önceki dönem 255 hicri kameri – 260 hicri kameri.

2. Gaybet-i Suğra dönemi 260 hicri kameri – 329 hicri kameri.

3. Gaybet-i Kübra dönemi 329 hicri kameri – günümüze kadar.

4. Zuhur dönemi.

Birinci dönem, bu dönem on ikinci İmam’ın babasının yanında, gelişme ve terbiye önemidir.

İkinci dönem; bu dönemde zamanın imamı Hz. Mehdi, halkın ihtiyaçlarını vekilleri aracılığıyla gidermiştir. Bu vekiller, zamanın en takvalı Şia’larından seçilmiş ve halk arasında özel vekiller olarak tanınmışlardır. Bu dönemde halk, sabra, takvaya ve birliğe davet edilerek gaybet-i kübra zamanına hazırlanmışlardır.

Üçüncü dönem, hicri 329 yılından başlayıp İmam Mehdi’nin zuhuruna kadar sürecek zamandır. Bu dönem fakihlerin içtihat dönemidir. Bu dönemde insanlar direkt olarak zamanın imamıyla irtibat kuramadıkları için İmam Mehdi genel vekiller tayin ederek, insanların karşılaşacakları sorunları halletmek için başvuracakları bir kurum ortaya koymuştur. Bu kurum Şia’nın büyük fakihleri ve âlimleridir.

Dördüncü dönem, insanlığın altın çağı olacaktır. Gaybet-i Kübra zamanı bittikten sonra bir Cuma sabahı Mekke’de başlayacaktır. Mustazaflar, zalimlerin ve müstekbirlerin esaretinden kurtulacak ve gerçek fazilet olan ilahî takva insanlık hayatında hâkim olacaktır.

Kur’ân-ı Kerim’de birçok âyet İmam Mehdi’yle ilgilidir. Örneğin İslâm dininin yeryüzünde bütün dinlere hâkim olacağını vaat eden âyet gibi.

İmam Mehdi hakkındaki hadisler altı binden daha fazladır. Örneğin Hz. Muhammed (s.a.a) şöyle buyurmuştur:

“Mehdi benim çocuklarımdandır, onun bir gaybeti (gizlilik dönemi) olacaktır… O, dünya zulümle dolduktan sonra zuhur edecek ve dünyayı adaletle dolduracak, adaleti hâkim kılacaktır.”

Bu kıyamın alametleri şunlardır:

Yakın alametler;

1. Bir Haşimî’nin kıyamı.

2. Horasan’da siyah bayrakların kurulması.

3. Büyük savaşlar vs.

Kesin alametler;

1. Yemen’de halkın hak kıyamı.

2. Gökten gelecek ilahî nida.

3. Pak nefsin katledilmesi vs.

Ayrıntılı Cevap

Bu soru çok genel olduğu için, cevapta bu konuyu birkaç yönden ele alıp İmam Mehdi’nin (a.f) hayatını, Kur’ân ve rivayetlerdeki bilgileri ve son olarak 12. İmam’ın zuhurunun alametlerini kısaca inceleyeceğiz.

On ikinci İmam’ın ismi, Hz. Muhammed’in ismiyle aynıdır.[1] Bazı hadislerde On ikinci İmam’ın isminin söylenmesi yasaklanmıştır. On ikinci İmam’ın; Mehdi, Mev’ud, Muntazar (Beklenen),[2] Sahibu’z-Zaman, Bakiyyetullah vs. gibi birçok lakabı vardır.

İmam Mehdi (a.f) hicri 255 yılında Samerra’da dünyaya gelmiştir.[3] Değerli babası on birinci İmam Hasan Askerî’dir. Muhterem annesi Nercis Hanımdır.[4]

İmam Mehdi’nin doğumu, Şiî-Sünnî bütün İslâm kaynaklarında ve hatta Müslüman olmayan tarihçilerin kaynaklarında da nakledilen kesin bir olaydır.[5]

İmam Mehdi’nin hayatını dört dönemde incelemek daha doğru olacaktır;

1. Gaybet-i Suğra’dan önceki dönem 255 hicri kameri – 260 hicri kameri.

2. Gaybet-i Suğra dönemi 260 hicri kameri – 329 hicri kameri.

3. Gaybet-i Kübra dönemi 329 hicri kameri – günümüze kadar.

4. Zuhur dönemi.

1. Dönem

Bu dönem n ikinci İmam’ın babasının yanında, gelişme ve terbiye dönemidir. Bu dönemde İmam Mehdi, babası tarafından birçok kişiye tanıtılmıştır. İmam Mehdi’nin Müslümanlar tarafından tanınması, babası on birinci İmam’dan sonra ihtilafların çıkmaması yönünden gerekli idi.

2. Dönem

Bu dönem on birinci İmam’ın şahadetinden sonra başlamış ve hicri kameri 329 yılına kadar sürmüştür. Bu dönemde insanların Gaybet-i Kübra dönemine hazırlanması yönünden önemli bir dönemdir. Bu dönemde zamanın imamı Hz. Mehdi, halkın ihtiyaçlarını vekilleri aracılığıyla gidermiştir. Bu vekiller, kendisi tarafından zamanın en takvalı Şiîlerinden seçilmiş ve halk arasında özel vekiller olarak tanınmışlardır. Bu özel vekiller sırasıyla şöyledir:

1. Ebu Ömer Osman bin Said Emrî

2. Ebu Cafer Muhammed bin Osman bin Said Emrî

3. Ebu’l-Kasım Hüseyin bin Ruh Nubahtî

4. Ebu’l-Hasan Ali bin Muhammed Semurî

İmam Mehdi dördüncü vekil Ali bin Muhammed’e yazılı[6] bir emirle gerekli talimatı verdikten sonra, onun ölümünün yaklaştığını ve kendisinden sonra başka bir vekilin olmayacağını yani Gaybet-i Suğra döneminin sona erip yeni bir dönemin (Gaybet-i Kübra’nın) başlayacağını bildirmiştir. Bu yeni dönemde halk, İmam Hasan Askerî ve İmam Mehdi’nin öğretileriyle gaybet zamanındaki vazifelerini iyi öğrendikleri için büyük bir sıkıntıyla karşılaşmamıştır.

3. Dönem

Hicri 329 yılından başlayıp İmam Mehdi’nin zuhuruna kadar sürecek zamandır. Bu dönem fakihlerin içtihat dönemidir. Bu zamanda insanlar, zamanın imamıyla imani ve kalbi bir irtibatları vardır. Birçok insan bu dönemde, hayatlarının zor zamanlarında İmam Mehdi’den yardım almışlardır. Mukaddes Cemkeran Cami’nin keramet arşivinde binlerce kişinin nasıl gaybî yardıma muhatap oldukları kaydedilmiştir.

Bu dönemde insanlar, direkt olarak zamanın imamıyla irtibat kuramadıkları için İmam Mehdi genel vekiller[7] tayin ederek, insanların karşılaşacakları sorunları halletmek için başvuracakları bir kurum ortaya koymuştur. Bu kurum Şia’nın büyük fakihleri ve âlimleridir.

Bu dönem yani Gaybet-i Kübra dönemi İmam Mehdi’nin zuhuruna kadar sürecektir, elbette insanlığı kurtaracak bu zuhurun vakti bizler için malum değildir.

4. Dönem

Birçok rivayetten anlaşıldığına göre bu ilahî kıyam ve hakkın zuhuru, dünyada zulüm ve fesadın hüküm sürdüğü bir zamanda gerçekleşecek ve insanlık dünyanın bu fesattan kurtulmasını ilahî bir kurtarıcıdan bekleyeceklerdir. İlahi elçilerin haberlerine göre, o dünyayı zulümden ve fesattan kurtaracak, gerçek İslâmî değerleri beşeriyet âleminde hâkim kılacaktır. İşte o zaman mustazaflar zalimlerin ve müstekbirlerin esaretinden kurtulacak ve gerçek fazilet olan ilahî takva insanlık hayatında hâkim olacaktır.

İmam Mehdi ve ilahî zuhuru hakkında bilgi içeren ayet ve rivayetlere kısa bir bakış;

Kasas süresi 5. Ayet:

“Ve biz, yeryüzünde güçsüz düşürülenlere lütufta bulunmak, onları önderler yapmak ve onları (yeryüzüne) vâris kılmak istiyoruz.”

Tevbe Sûresi 33. Ayet:

“O (Allah), müşrikler hoşlanmasalar da (kendi) dinini bütün dinlere üstün kılmak için Resûlü’nü hidayet ve Hak Din ile gönderendir.”

Kur’ân’da, Nur 55, Enbiya 105 gibi İmam Mehdi hakkında nazil olmuş âyetler de mevcuttur ki bu âyetlerin haber verdikleri olaylar ve zamanlar kesinlikle İmam Mehdi’nin zuhur zamanıyla uyuşmaktadır. Bu konuda daha fazla bilgi elde etmek için bu konuda yazılmış eserlere ve tefsir kitaplarına başvurmak gerekmektedir.

İmam Mehdi hakkında, Şiî ve Sünnî kaynaklarda nakledilen rivayetler, Şehit Muhammed Bâkır Sadr’ın tabiriyle altı binden fazladır.[8] Burada bir hadisi numune olarak nakletmek istiyoruz:

Hz. Muhammed (s.a.a) şöyle buyurmuştur:

“Mehdi benim çocuklarımdandır, onun bir gaybeti (gizlilik dönemi) olacaktır… O, dünya zulümle dolduktan sonra zuhur edecek ve dünyayı adaletle dolduracak, adaleti hâkim kılacaktır.” [9]

İmam Mehdi hakkında, Ehl-i Sünnet kaynaklarında sayısız rivayet nakledilmiş ve kitaplar yazılmıştır hatta bu kitapların bir bölümü İmam Mehdi’nin doğumundan önce yazılmıştır. Bütün bu nakiller, bu konuda hiçbir şek ve şüpheye yer bırakmayacak şekilde kesin deliler sunmaktadır.[10]

Şimdi sıra bu kıyamın alametlerinde:[11] Bu alametler yakın alametler ve kesin alametler olarak ikiye ayrılmıştır.

Yakın alametler;

1. Bir Haşimî’nin kıyamı

2. Horasan’da siyah bayrakların kurulması

3. Ay tutulması

4. Çok fazla yağmur yağması

5. Büyük savaşlar

Kesin alametler;

1. Yemen’de halkın hak kıyamı

2. Süfyanî’nin yıkıcı kıyamı

3. Gökten gelecek ilahî nida

4. Yerin çökmesi

5. Nefsi Zekiye’nin katledilmesi

Bu alametler bütün İslâm âlimlerinin kabul ettikleri kesin alametlerdir.

–—

^[1]      İ’lamu’l-Vera bi’l-A’lami’l-Huda, s. 417.

^[2]      İmam Mehdi Doğuştan Zuhura, s. 58.

^[3]      Ravzatu’l-Vaizin, s. 292.

^[4]      a.g.e, s. 283.

^[5]      Sevaiku’l-Muhrika, s. 208.

^[6]      Biharu’l-Envar, c. 51 s. 361.

^[7]      Vesailu’ş-Şia, c. 18 s. 101.

^[8]      Feraidu’s-Simteyn, c. 2 s. 335.

^[9]      Sire-i Pişvayan, s. 697.

^[10]    İmam Mehdi Doğuştan Zuhura, s. 464-561.

^[11]    Nurun Kıyamı İmam Mehdi, s. 66, Büyük İslâmî Kütüphanesi tercümesi.