Meleklerin Ömrü

Soru

Meleklerin ömürlerini bildiren hadisler var mı? Melekler de ölürler mi? Acaba Cebrail, Mikail ve ölüm meleği gibi mukarreb melekler de kıyametten önce ölecekler mi?

Kısa Cevap

Hadislere göre melkelerin yaratılması, Hz. Resulullah (s.a.a.) ve Ehl-i Beyt İmamlarının (a.s) ruhlarının yaratılmasından sonra gerçekleşmiştir.

Bütün melekler hatta Cebrail, İsrafil, ve diğer mukarreb melekler kıyametten önce öleceklerdir. Meleklerin ölümleri hakkında iki ihtimal söz konusudur: Ya ruhlarının temsilî gövdelerinden ayrılması anlamındadır ya da onların sürekli yapmakta oldukları görevlerinin sona ermesi anlamındadır.

Ayrıntılı Cevap

Çeşitli hadisler uyarınca melekler Allah’ın yaratmış olduğu en eski yaratıklar arasında yer alırlar. Çünkü hadislere göre meleklerin yaratılışı Hz. Peygamber (s.a.a) ve Ehl-i Beyt İmamlarının (a.s) ruhlarının yaratılmasından sonra gerçekleşmiştir.[1] Yine bir çok hadis gereğince Allah’ın yarattığı ilk mahluk, Hz. Muhammed’in (s.a.a) ve Ehl-i Beyt İmamlarının nurudur. Bundan sonra Yüce Allah gökleri ve yeri yaratmış ve sonra melekleri yaratmıştır.Cabir b. Abdullah el-Ensarî şöyle nakleder: Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu:

“Gerçekten Allah, ben, Ali, Fatıma, Hasan ve Hüseyn’i sonra İmamları bir nurdan yarattı. Sonra o nurdan bizim şiamızı yarattı ve … Sonra yerleri, gökleri ve melekleri yarattı.” [2]

Meleklerin ölümüne gelince âyet-i kerime şöyle buyuruyor:

“Sûra üfürülünce Allah’ın istediği kimseler dışında yerde ve gökte bulunan herkes ölür.”[3]

Bu âyete göre yerde ve gökte olan herkes ölecektir, bu melekleri de içine alır ancak Allah bazı yaratıkları bundan istisna etmiştir. Bundan anlaşılıyor ki varlıklardan bir kısmı birinci üfürülüşte ölmeyecekler. Bunların kimler oldukları hakkında müfessirler arasında ihtilaf vardır. Bazı müfessirlere göre bunlar Cebrail, Mikail, İsrafil ve Azrail gibi mukarreb meleklerdir. Bir rivayette yer aldığına göre bu âyet okunduğu zaman halk, Resulullah’a (s.a.a) istisna edilenlerin kimleri olduğunu sordular. Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu:

“Bunlar Cebrail, Mikail, İsrafil ve ölüm meleğidir. Bütün yaratıkların canları alınınca onlara sıra gelir ve onların da sırasıyla canları alınır.” [4]

Bir diğer hadise göre Allah’ın arşını taşıyan melekler de bunlara eklenmiştir.[5]

Bazı hadislerden anlaşılıyor ki[6] birinci üfürülüşün zamanı gelince İsrafil sûra üfler ve İsrafil’in dışında bütün canlı varlıklar ölürler, işte bu hadis[7] gereğince ve yine “Her şey yok olacaktır Onun yüzü dışında”[8] âyetinden ve diğer âyetlerden anlaşıldığı üzere geriye kalan yaratıklar da sonunda öleceklerdir ve Allah Teâlâ’dan başka hiçbir canlı varlık kalmayacaktır.

Meleklerin ölümlerinin nasıl olduğuna gelince şunu belirtmemiz gerekir ki ruhun madde ve cisim âleminden ayrılması anlamında bizim bildiğimiz ölüm, melekler hakkında geçerli değildir. Çünkü onların cisimleri yoktur ki onların hakkında cismin bedenden ayrılması düşünülebilsin. Bu yüzden onların ölümleri hakkında şu ihtimaller söz konusudur:

1- Onlar hakkında ölümün anlamı ruhlarının temsilî gövdelerinden ayrılması anlamındadır.

2- Onların ölümü sürekli yapmaya güçlerinin yettiği işleri yapmaktan aciz kalışları ve kavrayış güçlerini yitirmeleri anlamını taşır.[9]

Bu açıklamalardan anlaşıldığı üzere melekler uzun ömürlü yaratıklardır ancak onlar da bir gün öleceklerdir.

–—

^[1]     Biharu’l-Envar, c. 15, s. 8 ve c. 18, s. 245, c. 24, s. 88.

^[2]     Biharu’l-Envar, c. 26, s. 244 ve 242.

^[3]     Zümer, 68.

^[4]     Biharu’l-Envar, c. 79, s. 184.

^[5]     Biharu’l-Envar, c. 6, s. 329.

^[6]     Biharu’l-Envar, c. 6, s. 329.

^[7]     Biharu’l-Envar, c. 6, s. 324.

^[8]     Kasas, 88.

^[9]     Bkz. Tefsir-i Numûne, c. 19, s. 541.